Chính phủ giao Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) phối hợp cùng các cơ quan có liên quan rà soát lại việc bố trí các trạm thu phí đường bộ trên toàn quốc, có phương án giải quyết thỏa đáng quyền và lợi ích của người dân.

Theo văn bản số 5039 ký ngày 17-5 của Văn phòng Chính phủ,  Phó thủ tướng Trương Hòa Bình giao Bộ GTVT tiếp tục chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát lại việc bố trí các trạm thu phí đường bộ trên toàn quốc, có phương án giải quyết thỏa đáng quyền và lợi ích của người dân khu vực lân cận các trạm thu phí.

Bộ GTVT cũng được giao khẩn trương triển khai thu phí đường bộ theo hình thức điện tử tự động không dừng.

Hiện nay, có nhiều trạm thu phí đặt không đủ khoảng cách 70 km giữa 2 trạm. Thậm chí có những trạm đặt ở vị trí mà người sử dụng không đi đường BOT cũng bị thu phí dẫn đến phản ứng từ người dân và doanh nghiệp trong thời gian qua.

Vào tháng 8-2015, Bộ GTVT đã cho rà soát lại các trạm thu phí trên cả nước, kết quả cho thấy có tới 33 trạm thu phí không đảm bảo khoảng cách tối thiểu 70 km như quy định.

Sau đó, Chính phủ yêu cầu Bộ GTVT khẩn trương hoàn thiện đề án quy hoạch trạm thu phí BOT trên các tuyến quốc lộ. Trong thời gian quy hoạch chưa được phê duyệt, Bộ GTVT và các tỉnh tạm dừng việc bố trí mới các trạm thu phí không bảo đảm khoảng cách tối thiểu 70 km giữa hai trạm trên cùng một tuyến đường (trừ các dự án đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt).

Tuy nhiên, vào giữa tháng 2-2017, Bộ GTVT đã có văn bản kiến nghị Thủ tướng Chính phủ dừng việc lập, quy hoạch tổng thể trạm thu phí trên hệ thống quốc lộ, cao tốc Việt Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2030.

Lý do bộ này kiến nghị dừng lập quy hoạch các trạm thu phí là do tính khả thi của quy hoạch không cao. Việc ban hành quy hoạch có thể quản lý, kiểm soát dự án BOT tốt hơn, tuy nhiên việc kêu gọi đầu tư các dự án PPP không được thuận lợi dẫn đến việc triển khai dự án chậm hoặc không thể thực hiện thì trở thành quy hoạch “treo”.

Bộ GTVT còn cho rằng, hiện nay thế giới chưa có quốc gia nào lập quy hoạch trạm thu phí mà chỉ có một số quốc gia đưa ra tiêu chí về khoảng cách giữa các trạm để đảm bảo lợi ích hài hòa giữa Nhà nước - nhà đầu tư - người sử dụng.

Dẫn các văn bản pháp luật, Bộ GTVT cho biết, hiện tại các văn bản quy phạm pháp luật chưa có quy định phải lập quy hoạch trạm thu phí. Ngoài ra, quy hoạch trạm chỉ là dự báo, việc đặt trạm thu phí phụ thuộc vào tính toán từng dự án cụ thể, tính khả thi lưu lượng xe, tính hấp dẫn của thị trường, tình hình kinh tế vĩ mô nên tính ổn định, khả thi của quy hoạch không cao, không đủ cơ sở khoa học và cơ sở thực tiễn.

Đến tháng 3-2017, Chính phủ đồng ý cho dừng việc lập quy hoạch các trạm thu phí. Tuy nhiên, trước phản ứng của người dân và doanh nghiệp tại một số trạm thu phí BOT trong thời gian qua, Chính phủ tiếp tục yêu cầu Bộ GTVT tiếp tục rà soát lại việc đặt các trạm thu phí trên cả nước.

Lê Anh (TBKTSG Online)